Có thể nói rằng không có một vùng nhỏ nào trên thế giới dù đó là vùng đất khô cằn hay nơi ngập nước lại vắng bóng các loài chim, có chăng chỉ còn vài nơi ở châu Nam cực là chưa có cánh chim lướt qua. Chim là nhóm “động vật toàn cầu” – đúng với nghĩa của nó. Các loài chim phân bố thế nào? Cùng tìm hiểu nhé
Các loài chim phân bố thế nào trên thế giới?
Nhìn chung trên mặt đất, chỗ nào cũng có chim nhưng chúng phân bố không đều. Phần lớn các loài tập trung ở vùng nhiệt đới, nhất là vùng rừng nhiệt đới, nơi có điều kiện sống thuận lợi nhất. Càng đi xa về phương bắc và phương nam, số loài càng giảm dần và ở hai địa cực là chỗ có số loài chim ít nhất. Ở Bắc cực người ta cũng đã gặp 4 loài chim và ngay cả sát Nam cực, nơi có khí hậu khắc nghiệt nhất, các nhà thám hiểm cũng đã thấy có một loài nhàn biển bay qua. Ở các mỏm đá trồi lên giữa những tảng băng, nằm sâu trong châu Nam cực, các nhà khoa học đã tìm thấy hai loài nhàn biển làm tổ. Nhiều tập đoàn chim cánh cụt cũng sinh sống ở đây.
Trên toàn châu Nam cực có 16 loài chim làm tổ, tất cả đều là chim biển, và nếu kể cả toàn vùng, trong đó có cả các đảo lân cận thì danh sách các loài chim ở đây lên đến con số gần 50. Các vùng đại dương cũng là những vùng nghèo nàn nhất về số loài chim. Ở đây rất ít gặp hay có chỗ hoàn toàn không có chim lục địa, nhất là những đảo ở xa đất liền. Nếu ta đi về phương đông, qua các quần đảo rải rác ở Thái bình dương thì thấy rất rõ là số loài chim có quê hương từ lục địa ít dần: Xôlômông – 127 loài, Tân Calêđôni – 77 loài, Phigi – 54 loài, Xamoa – 33 loài, Xôxiêti – 17 loại, Mackiđa – 11 loài, và Estơ là đảo xa nhất hoàn toàn không có loài chim lục địa nào cả.
Các loài chim phân bố thế nào ở nước ta?
Ở nước ta trên quần đảo Hoàng Sa, tuy diện tích nhỏ nhưng cũng có khoảng 10 loài chim, trong đó có vài loài có gốc từ đất liền.
H.5. Bản đồ phân bố chim trên thế giới. 1. Dưới 63 loài. 2. 63 – 25 loài. 3. 125 – 250 loài. 4. 250 – 500 loài. 5. 500 – 1000 loài. 6. 1000 – 1500 loài. 7. Trên 1500 loài.
Các loài chim sinh sống ở những vùng rất nghèo chim, phần lớn là những loài đặc trưng, nghĩa là những loài rất thích nghi với điều kiện sống khó khăn ở đó và thường là những loài có số lượng cá thể rất nhiều. Chúng tập trung có khi đến hàng triệu con, trên một diện tích bé nhỏ, con này đậu sát con kia mà ta thường gọi là chợ chim.
Các vùng nghèo chim, có số loài từ 63 – 125 và vùng ít, có số loài từ 125 – 250 đều là những vùng ít nhiều có những khó khăn đối với đời sống của chim. Có thể đó là do ở cách quá xa lục địa như các vùng đảo, hay vì quá lạnh hay quá nóng và sinh cảnh đơn điệu như các vùng sa mạc ở châu Phi, châu Mỹ, các dải rừng taiga, rừng lá kim rộng lớn ở suốt các miền cực bắc của các châu Âu, Á, Mỹ.
Các vùng có số loài chim trung bình với số loài dưới 500 phần lớn là những vùng có khí hậu ôn hòa và có thực bì kiểu xa van. Một vài vùng bán sa mạc nhiệt đới ở châu Phi, ở Nam Mỹ và châu Úc cũng thuộc vào loài vùng có số loài chim trung bình. Ta có thể kể một vài vùng điển hình như Taxmania – 255 loài, Tân Tây lan – 256, Phần lan – 327, Hy lạp – 339, Apganixtan – 341, Irắc – 354, Xây lan – 379, Nhật bản – 425, Úc – 436, Anh và Aixơlen – 450, Philipin – 450 và Nigiêria – 488 loài.
Vùng có nhiều loài chim, có từ 500 – 1.000 loài là các vùng nhiệt đới và á nhiệt đới có sinh cảnh đa dạng, nhất là có những khu rừng rậm rạp ở Đông nam Á, ở châu Úc, châu Phi và châu Mỹ như Bocnêô – 650 loài, Mã lai – 575, Tân Ghi nê – 650, Miến điện – 953, Gana – 627, Camêrun – 670, Zambia – 674, Rôđêdia – 675, Xu đăng – 871, Ăngôla – 875, Mêhicô – 967 loài.
Vùng có rất nhiều loài chim, trên 1.000 loài không nhiều lắm. Đây là những vùng nhiệt đới có những khu rừng rậm rạp như ở lưu vực sông Côngô ở châu Phi có 1.040 loài, Trung Mỹ từ nam Mêhicô đến Panama – 1.190, Vênêduêla – 1282, Êquađo – 1.357 và Bơrêdin – 1.440 loài. Vùng có nhiều loài chim nhất trên thế giới là Côlômbia ở Trung Mỹ có đến 1.700 loài.
Trên đất nước ta có đến 767 loài chim chiếm khoảng 8% tổng số các loài chim trên thế giới và nước ta được xếp vào vùng có nhiều loài chim. Trên đây là đáp án cho câu hỏi Các loài chim phân bố thế nào?
